Jak rozwijać odporność psychiczną przedszkolaka – perspektywa nauczyciela

Szkolenie wpisuje się w kierunek nr 4 polityki oświatowej państwa na rok szkolny 2025/2026: „Profilaktyka przemocy rówieśniczej. Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży, wsparcie w kryzysach psychicznych”.

Rozwijanie odporności psychicznej u przedszkolaków to działania wzmacniające dobrostan, poczucie bezpieczeństwa i umiejętność radzenia sobie w sytuacjach trudnych, co jest bezpośrednio związane z profilaktyką problemów emocjonalnych oraz wsparciem zdrowia psychicznego dzieci od najmłodszych lat.

Międzynarodowe badania nad zdrowiem psychicznym dzieci pokazują, że odporność psychiczna jest jednym z kluczowych czynników chroniących rozwój emocjonalny i społeczny. Dzieci o wysokiej odporności lepiej radzą sobie ze stresem, rzadziej przejawiają zachowania ryzykowne i osiągają lepszy dobrostan psychiczny (Harvard Center on the Developing Child, 2023; PMC Public Health, 2024).

Badania wykazały, że niektóre dzieci rozwijają odporność, czyli zdolność do pokonywania poważnych trudności, podczas gdy inne nie. Zrozumienie, dlaczego niektóre dzieci rozwijają się pomimo niekorzystnych doświadczeń w dzieciństwie, jest kluczowe, ponieważ może stanowić podstawę polityki i programów wspierających dzieci i opiekunów w radzeniu sobie z przeciwnościami losu, adaptacji do nich, a nawet zapobieganiu im*.

Wczesne lata — w tym okres przedszkolny — są kluczowe, ponieważ mózg dziecka jest wtedy najbardziej plastyczny i podatny na kształtowanie mechanizmów radzenia sobie z wyzwaniami. Wsparcie nauczycieli i rodziców, poczucie więzi oraz rozwijanie kompetencji społeczno-emocjonalnych znacząco zwiększają szansę na budowanie trwałej odporności psychicznej (Encyclopedia on Early Childhood Development, 2022).

Podczas szkolenia uczestnicy dowiedzą się, czym jest odporność psychiczna u dziecka, jak rozpoznawać jej brak oraz w jaki sposób wspierać jej rozwój w codziennej pracy wychowawczej i edukacyjnej. Program został przygotowany specjalnie z myślą o specyfice pracy w przedszkolu, aby dać nauczycielom narzędzia, które realnie przełożą się na dobrostan emocjonalny ich podopiecznych.

*Harvard University, Center on the Developing Child, A Guide to Resilience, [online], dostęp: 11.08.2025, https://developingchild.harvard.edu/resource-guides/guide-resilience/.